มหาวิทยาลัยสวนดุสิต วิทยาเขตสุพรรณบุรี ได้ดำเนินบทบาทในฐานะสถาบันอุดมศึกษาที่ส่งเสริม ความร่วมมือกับชุมชนท้องถิ่น (community collaboration) เพื่อสร้าง ระบบนิเวศบนบกที่ยั่งยืน (sustainable land ecosystem) ผ่านการบูรณาการองค์ความรู้ทางวิชาการ เข้ากับวิถีชีวิต วัฒนธรรม และเศรษฐกิจของชุมชนท้องถิ่น โดยกิจกรรมหนึ่งที่สะท้อนการดำเนินงานเชิงประจักษ์ คือ “ตลาดชุมชนคนโคกโคเฒ่า” ซึ่งจัดขึ้นเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม 2567 ณ วัดโคกโคเฒ่า อำเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี
กิจกรรมดังกล่าวเกิดขึ้นจากความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยสวนดุสิต (ฝ่ายวิทยาเขตสุพรรณบุรี) กับองค์การบริหารส่วนตำบลโคกโคเฒ่า วัดโคกโคเฒ่า และประชาชนในชุมชน โดยได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในจังหวัดสุพรรณบุรี กิจกรรมนี้มีเป้าหมายเพื่อส่งเสริม เศรษฐกิจสีเขียวของชุมชน (green community economy) และสร้างพื้นที่การเรียนรู้ร่วมระหว่างมหาวิทยาลัยกับชุมชน เพื่อพัฒนาและใช้ประโยชน์จากพื้นที่อย่างยั่งยืน
ตลาดชุมชนคนโคกโคเฒ่า ถือเป็นตัวอย่างของ shared land ecosystem ที่มหาวิทยาลัยและชุมชนได้ร่วมกันใช้พื้นที่วัด ซึ่งเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมและระบบนิเวศของชุมชน มาเป็นพื้นที่ส่งเสริมการเรียนรู้และสร้างคุณค่าใหม่ทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ภายในงานมีการจัดจำหน่ายสินค้าเกษตรและผลิตภัณฑ์จากทรัพยากรท้องถิ่นกว่า 33 ร้านค้า เช่น พืชสมุนไพร ผักพื้นถิ่น ผลิตภัณฑ์อาหารปลอดภัย และงานหัตถกรรม ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึง ความหลากหลายทางชีวภาพท้องถิ่น (local biodiversity) ที่ได้รับการอนุรักษ์และต่อยอดเชิงเศรษฐกิจผ่านการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชน
นอกจากการส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่นแล้ว กิจกรรมยังมีการแสดงดนตรีพื้นบ้านและการประกวดร้องเพลงพื้นถิ่น ซึ่งเป็นการอนุรักษ์ ภูมิทัศน์ทางวัฒนธรรม (cultural landscape) ที่สัมพันธ์กับระบบนิเวศและวิถีชีวิตของชุมชนในพื้นที่ วัดและตลาดกลายเป็นพื้นที่เรียนรู้ร่วมกันที่เชื่อมโยงมิติทางธรรมชาติและสังคมอย่างกลมกลืน ทำให้เกิดการอนุรักษ์ทรัพยากรในลักษณะของ ระบบนิเวศชุมชน (community ecosystem) ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน (sustainable development) ที่มหาวิทยาลัยสวนดุสิตยึดถือในการดำเนินงาน
มหาวิทยาลัยได้มีบทบาทเป็น “กลไกกลาง (collaborative facilitator)” ที่เชื่อมโยงองค์ความรู้ด้านการบริหารจัดการพื้นที่สีเขียว การพัฒนาผลิตภัณฑ์ และนวัตกรรมเกษตรปลอดภัยจากหน่วยงานต่าง ๆ ภายในมหาวิทยาลัย เช่น หอมขจรฟาร์ม วิทยาเขตสุพรรณบุรี และ สถาบันวิจัยและพัฒนา เข้าสู่ชุมชนโคกโคเฒ่า โดยมุ่งสร้าง ระบบเศรษฐกิจบนฐานระบบนิเวศ (ecosystem-based economy) ที่ใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่าและส่งเสริมให้เกิดการใช้พื้นที่ร่วมกันอย่างมีจิตสำนึกต่อสิ่งแวดล้อม
กิจกรรมนี้ยังสะท้อนถึงการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน (multi-stakeholder participation) ทั้งภาครัฐ ภาคศาสนา ภาคการศึกษา และภาคประชาชน โดยมีการร่วมกันจัดการพื้นที่ จัดจำหน่ายสินค้า และดูแลความสะอาดของบริเวณตลาด เพื่อให้พื้นที่ดังกล่าวสามารถใช้ประโยชน์ได้ต่อเนื่องและไม่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เป็นการสร้าง ความรับผิดชอบร่วมทางสิ่งแวดล้อม (environmental stewardship) ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการพัฒนาอย่างยั่งยืน
นอกจากนี้ การจัดตลาดชุมชนยังช่วยสร้างผลลัพธ์เชิงบวกทั้งในเชิงเศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้นจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์เกษตรปลอดภัยและผลิตภัณฑ์จากทรัพยากรธรรมชาติในท้องถิ่น ขณะเดียวกันประชาชนในพื้นที่ก็เกิดความตระหนักถึงคุณค่าของระบบนิเวศและทรัพยากรธรรมชาติที่ตนเองใช้ประโยชน์ร่วมกับผู้อื่นอย่างสมดุลและยั่งยืน
ดังนั้น กิจกรรม “ตลาดชุมชนคนโคกโคเฒ่า” ถือเป็น หลักฐานเชิงประจักษ์ (Direct Evidence) ของการที่มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้ดำเนิน ความร่วมมือกับชุมชนท้องถิ่นในการดูแลและใช้ประโยชน์พื้นที่ร่วมกันอย่างยั่งยืน (collaboration for shared land ecosystems) ซึ่งก่อให้เกิดทั้งผลลัพธ์เชิงสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และสังคม พร้อมทั้งส่งเสริมการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมระหว่างมหาวิทยาลัยกับชุมชน เป็นแบบอย่างของการใช้พื้นที่อย่างยั่งยืนที่เชื่อมโยง ความหลากหลายทางชีวภาพ (biodiversity) เข้ากับการพัฒนาชุมชนและการดำรงชีวิตอย่างกลมกลืนกับธรรมชาติ
แหล่งที่มา