มหาวิทยาลัยสวนดุสิตมุ่งมั่นดำเนินพันธกิจของสถาบันการศึกษาเพื่อความยั่งยืน ผ่านการขยายองค์ความรู้จากรั้วมหาวิทยาลัยสู่สังคมวงกว้าง โดยเชื่อมั่นว่าการพัฒนาอย่างยั่งยืนไม่อาจเกิดขึ้นได้จากการเรียนรู้ในห้องเรียนเพียงอย่างเดียว หากแต่ต้องเป็นกระบวนการเรียนรู้ร่วมกันระหว่างมหาวิทยาลัยกับชุมชน (Community Engagement) เพื่อสร้างความตระหนักรู้และแรงบันดาลใจในแนวทางของ Education for Sustainable Development (ESD) ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้จริง
ในปี 2024 มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้ดำเนินกิจกรรมและโครงการหลากหลายรูปแบบภายใต้แนวคิด Educational Outreachเพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านความยั่งยืนแก่กลุ่มเป้าหมายในวงกว้าง ไม่ว่าจะเป็นชุมชนท้องถิ่น บุคลากรทางการศึกษา ศิษย์เก่า หรือประชาชนทั่วไป โครงการเหล่านี้ไม่เพียงสร้างความเข้าใจในเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG Integration) แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนา “การเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อความยั่งยืน” (Lifelong Learning for Sustainability) ที่มหาวิทยาลัยสวนดุสิตให้ความสำคัญมาโดยตลอด
กิจกรรมหนึ่งที่สะท้อนบทบาทดังกล่าวอย่างชัดเจนคือ โครงการวิจัยนวัตกรรมเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอาหารบนพื้นฐานเกษตรกรรมชุมชน จังหวัดสุพรรณบุรี ด้วยแนวคิด BCGs ซึ่งดำเนินการโดยคณาจารย์จากโรงเรียนการท่องเที่ยวและการบริการ โครงการนี้เป็นตัวอย่างของการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่พื้นที่จริง โดยใช้แนวคิดเศรษฐกิจชีวภาพ หมุนเวียน และสีเขียว (Bio-Circular-Green Economy) เพื่อพัฒนาเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงเกษตรและวัฒนธรรมอาหารอย่างยั่งยืน (Sustainable Gastronomy Tourism) ชุมชนในพื้นที่ได้รับการมีส่วนร่วมในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การเรียนรู้ การคิดค้นนวัตกรรม ไปจนถึงการจัดการทรัพยากรในท้องถิ่นให้เกิดประโยชน์สูงสุด กิจกรรมนี้จึงเป็นทั้งพื้นที่การเรียนรู้ของชุมชน (Community-based Learning) และเวทีแห่งการเสริมสร้างเศรษฐกิจสีเขียว ที่สอดคล้องกับ SDG 8, SDG 12 และ SDG 17
ในขณะเดียวกัน คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีของมหาวิทยาลัยยังได้จัด โครงการพัฒนาระบบเพื่อลดความเสี่ยงต่อภัยสุขภาพจากปัญหาสิ่งแวดล้อมในเด็ก เยาวชน และผู้สูงวัย ซึ่งดำเนินการร่วมกับชุมชนกัลปพฤกษ์ เขตภาษีเจริญ ผ่านกิจกรรมอบรมและการถ่ายทอดองค์ความรู้เรื่องการจัดการสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชนในหัวข้อ “ชุมชนคาร์บอนต่ำนำพาสุขภาพดีด้วยวิถีคัดแยกขยะ” โครงการนี้ใช้กระบวนการเรียนรู้เชิงปฏิบัติการ (Learning by Doing) เพื่อสร้าง Environmental Health Literacy และส่งเสริมการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด้านสิ่งแวดล้อมให้แก่คนในชุมชน ไม่ว่าจะเป็นการคัดแยกขยะ การลดการใช้พลังงาน และการสร้างพื้นที่สีเขียวในครัวเรือน ซึ่งเป็นตัวอย่างของการพัฒนา Low Carbon Lifestyle ที่เป็นรูปธรรม การดำเนินงานในลักษณะนี้ทำให้มหาวิทยาลัยกลายเป็นศูนย์กลางของการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ระหว่างวิชาการและชุมชน (Knowledge Exchange for Sustainability)
นอกจากนี้ คณะวิทยาการจัดการยังได้ร่วมมือกับองค์กรภาครัฐ เอกชน และชุมชนตำบลปลายบาง จังหวัดนนทบุรี จัดกิจกรรมเสวนา “Low Carbon Tourism” เพื่อสร้างแนวทางการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศและการบริหารจัดการเมืองอย่างยั่งยืน กิจกรรมดังกล่าวสะท้อนถึงการบูรณาการภาคีหลายภาคส่วน (Multi-stakeholder Partnership) และเป็นเวทีแห่งการเรียนรู้ที่ชุมชนท้องถิ่นสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปต่อยอดการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของตนเอง สอดคล้องกับเป้าหมายของ SDG 11 (Sustainable Cities and Communities) และ SDG 13 (Climate Action)
นอกเหนือจากกิจกรรมในพื้นที่ชุมชน มหาวิทยาลัยสวนดุสิตยังสร้างพื้นที่การเรียนรู้เชิงสาธารณะ (Public Learning Space) ที่เปิดโอกาสให้ทุกคนสามารถเรียนรู้และแลกเปลี่ยนความคิดเห็นได้อย่างอิสระ หนึ่งในกิจกรรมที่มีความต่อเนื่องและได้รับความนิยมคือ “คุยสบาย ๆ สไตล์สวนดุสิต” (Suan Dusit Talk) ซึ่งเป็นเวทีเสวนาเพื่อถ่ายทอดความรู้และแรงบันดาลใจจากบุคลากรและศิษย์เก่าที่ประสบความสำเร็จในหลากหลายสาขา ในปี 2023 ได้จัดขึ้นครั้งที่ 204(47) ภายใต้หัวข้อ “จากสนามแข่งขันสู่ร้านอาหารในฝันของตัวเอง” โดยมี เชฟเกด วิสาขา ระวิจันทร์ ศิษย์เก่าของโรงเรียนการเรือน เป็นผู้บรรยายและแบ่งปันประสบการณ์จากการแข่งขันสู่การสร้างธุรกิจร้านอาหารที่ยั่งยืน การพูดคุยครั้งนี้จัดขึ้นทั้งในรูปแบบ Onsite และ Online (Hybrid Learning) ซึ่งเปิดกว้างให้บุคลากร นักศึกษา ศิษย์เก่า และประชาชนทั่วไปได้เข้าร่วม
กิจกรรมดังกล่าวไม่เพียงเป็นการแลกเปลี่ยนประสบการณ์เท่านั้น แต่ยังเป็นตัวอย่างของ Alumni Engagement for SDGs ที่เชื่อมโยงเครือข่ายศิษย์เก่าเข้ากับการเรียนรู้ของนักศึกษาและชุมชน ช่วยเสริมสร้างแรงบันดาลใจและตอกย้ำแนวคิดการประกอบอาชีพที่รับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม (Responsible Career Path) นอกจากนี้ยังส่งเสริมแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) และการบริโภคอย่างรับผิดชอบ (Responsible Consumption) ซึ่งสอดคล้องกับเป้าหมายของ SDG 4 (Quality Education) และ SDG 12 (Responsible Consumption and Production)
กิจกรรมเหล่านี้เมื่อมองในภาพรวมสะท้อนถึงการเป็นมหาวิทยาลัยที่ทำหน้าที่มากกว่าสถาบันการศึกษา แต่เป็น “สถาบันแห่งการเรียนรู้เพื่อสังคมที่ยั่งยืน” (University for Lifelong Learning and Sustainability) ที่ถ่ายทอดองค์ความรู้จากห้องเรียนสู่โลกแห่งความจริง มุ่งเน้นการพัฒนาองค์ความรู้ควบคู่กับการสร้างจิตสำนึกเพื่อรับผิดชอบต่อโลกใบนี้
ด้วยการดำเนินงานที่ครอบคลุมทั้งชุมชน ศิษย์เก่า และสาธารณชนในวงกว้าง มหาวิทยาลัยสวนดุสิตจึงแสดงให้เห็นถึงการเป็นแบบอย่างของ Educational Outreach for SDGs ที่ตอบสนองต่อเกณฑ์การประเมินของ Times Higher Education (THE) Sustainability Impact Ratings อย่างครบถ้วน ทั้งในมิติของ Existence of Outreach, Evidence Provided, และ Public Availability โดยสามารถสร้างผลกระทบเชิงบวกต่อสังคมผ่านการเรียนรู้ร่วมกันอย่างแท้จริง และเป็นพลังขับเคลื่อนสำคัญในการพัฒนาประเทศไปสู่อนาคตที่ยั่งยืน
🔗 แหล่งอ้างอิง (Publicly Available Evidence)
- มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. (2567). “โครงการวิจัยนวัตกรรมเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวอาหารบนพื้นฐานเกษตรกรรมชุมชน จังหวัดสุพรรณบุรี ด้วยแนวคิด BCGs” https://www.dusit.ac.th/home/2024/1389414.html
- มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. (2567). “โครงการพัฒนาระบบเพื่อลดความเสี่ยงต่อภัยสุขภาพจากปัญหาสิ่งแวดล้อมในเด็ก เยาวชน และผู้สูงวัย” https://www.dusit.ac.th/home/2024/1362036.html
- มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. (2567). “เสวนา Low Carbon Tourism: สร้างสรรค์การท่องเที่ยวเชิงนิเวศนวัตวิถี” https://www.dusit.ac.th/home/2024/1314234.html
- มหาวิทยาลัยสวนดุสิต. (2566). “คุยสบาย ๆ สไตล์สวนดุสิต ครั้งที่ 204(47)”
https://www.dusit.ac.th/home/2023/1181784.html