มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้กำหนดนโยบายด้านสิ่งแวดล้อมอันเชื่อมโยงถึงเรื่องของการเดินทางที่ยั่งยืนไว้อย่างชัดเจน โดยมุ่งส่งเสริม “การคมนาคมขนส่งเพื่อการบริการบุคลากร และนักศึกษา” ให้เกิดความปลอดภัย สะดวก และลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม พลังงาน และทรัพยากรของมหาวิทยาลัยอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะในเรื่องการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่ส่งเสริมให้บุคลากร และนักศึกษาเดินทางด้วยเท้าได้อย่างปลอดภัย ซึ่งเป็นหนึ่งในประเด็นสำคัญในการบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม พลังงานและทรัพยากรของมหาวิทยาลัย โดยมีการประกาศสู่สาธารณะครั้งแรกในปี 2560 https://green.dusit.ac.th/policies/ มีการปรับปรุงเพิ่มเติมดังในนโยบายการจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม พลังงาน และทรัพยากรของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตในปี 2565 https://sdg.dusit.ac.th/2023/3190/ ปัจจุบันถูกบรรจุเป็นประกาศมหาวิทยาลัยสวนดุสิต เรื่อง ประกาศเจตนารมณ์การขับเคลื่อนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) มหาวิทยาลัยสวนดุสิต มิติความยั่งยืนด้านที่ 3 ด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ (Planet) https://planning.dusit.ac.th/main/wp-content/uploads/2024/11/sdg-move-1.pdf ประกาศเมื่อ 24 กันยายน 2567
โดยสอดคล้องกับกรอบนโยบายความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานของมหาวิทยาลัย (ประกาศใช้ตั้งแต่ พ.ศ. 2561 และดำเนินการต่อเนื่องถึงปัจจุบัน) ซึ่งกำหนดให้ “การออกแบบและบำรุงรักษาทางเดินเท้า ทางลาด และทางข้ามที่ปลอดภัย” เป็นหนึ่งใน ตัวชี้วัดหลักของคณะทำงาน คปอ. ควบคู่กับมาตรการ “สถานศึกษาปลอดภัย” ที่ขับเคลื่อนทุกปีในระดับมหาวิทยาลัย วิทยาเขต ศูนย์การศึกษา และโรงเรียนสาธิตละอออุทิศ โดยมี มิติการจราจรปลอดภัย เป็นตัวชี้วัดสำคัญ เช่น การจัดระเบียบเขตรถ–คน การกำกับจุดรับ–ส่ง และการบริหารชั่วโมงเร่งด่วน ทั้งหมดนี้สอดรับกับเจตนารมณ์ของมหาวิทยาลัยที่ “พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและสนับสนุนการเดินทางรูปแบบยั่งยืน เช่น การเดินเท้าและจักรยาน” อย่างเป็นรูปธรรม
การออกแบบพื้นที่ของสวนดุสิตต้องเริ่มจากคนเดินเท้าเป็นศูนย์กลาง
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตเป็นหนึ่งในสถาบันอุดมศึกษาที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนา “พื้นที่การเรียนรู้เชิงนิเวศ (Eco-learning Space)” จากนโยบายสู่การปฏิบัติ มีการออกแบบสภาพแวดล้อมให้ผู้ใช้ทุกกลุ่มทั้งนักศึกษา บุคลากร และผู้มาเยือน สามารถเดินเท้าได้อย่างปลอดภัย เข้าถึงได้ทุกอาคาร และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม แนวคิด “Pedestrian First” ถูกบรรจุไว้ในแผนพัฒนามหาวิทยาลัยดังที่ระบุมาข้างต้น และเชื่อมโยงโดยตรงกับ SDG 11.4.1 (Sustainable practices targets) และ SDG 11.4.2 (Promote sustainable commuting)
โครงสร้างพื้นฐานทางเดินเท้าที่ปลอดภัยและเข้าถึงได้
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้ดำเนินการปรับปรุงและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้ทางเดินเท้าในทุกพื้นที่อย่างต่อเนื่อง โดยออกแบบทางเท้าให้ แยกออกจากช่องจราจรของยานพาหนะอย่างชัดเจน พร้อม ทางลาดสำหรับผู้พิการและผู้สูงอายุ และ พื้นกันลื่น เพื่อความปลอดภัยในการสัญจร ครอบคลุมอาคารหลักและอาคารปฏิบัติการทุกแห่งของมหาวิทยาลัย
นอกจากนี้ ยังได้ติดตั้ง ไฟส่องสว่างพลังงานแสงอาทิตย์ และ กล้องวงจรปิด (CCTV) รอบพื้นที่ทางเดิน ลานจอดรถ และจุดรับ–ส่งนักศึกษา เพื่อให้สามารถเฝ้าระวังเหตุและเพิ่มความมั่นใจด้านความปลอดภัยแก่ผู้ใช้พื้นที่ในช่วงกลางวันและกลางคืนอย่างต่อเนื่อง โดยมีนโยบายการบริหารจัดการกล้องวงจรปิดและความเป็นส่วนตัวอย่างเป็นทางการ https://www.dusit.ac.th/home/cctv-privacy-notice
บริเวณทางเดินหลักและพื้นที่เชื่อมต่อระหว่างอาคารยังได้รับการจัดภูมิทัศน์ให้ ร่มรื่นด้วยพื้นที่สีเขียวและต้นไม้ให้ร่มเงา พร้อมม้านั่งพักใกล้เคียงแนวทางเดิน เพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่นักศึกษา บุคลากร และผู้มาเยือน ทั้งในพื้นที่กรุงเทพฯ และศูนย์การศึกษาต่างจังหวัด โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีขนาดกว้าง
แนวทางดังกล่าวสะท้อนถึงความใส่ใจของมหาวิทยาลัยในการพัฒนา สภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรต่อคนเดินเท้า (Pedestrian-Friendly Environment) และเป็นส่วนหนึ่งของการขับเคลื่อน “มหาวิทยาลัยสีเขียวอย่างยั่งยืน (Green Campus)” ที่เน้นความปลอดภัย ความสะดวกสบาย และคุณภาพชีวิตของผู้ใช้พื้นที่ทุกกลุ่ม.
file:///C:/Users/siman/Downloads/Suan-Dusit-2-28%20(2).pdf
file:///C:/Users/siman/Downloads/Suan-Dusit-2-08.pdf
ระบบกล้องวงจรปิด มหาวิทยาลัยสวนดุสิตมีการออกแบบติดตั้งกล้องวงจรปิด โดยมุ่งเน้นในเรื่องการป้องกันการ โจรกรรรม การทำลายทรัพย์สินและเหตุร้ายอื่นๆ โดยติดตั้งกล้อง ยี่ห้อ AXIS IDIS และ Arecont กระจายอยู่ทั่วมหาวิทยาลัยฯ และศูนย์การศึกษาทั้งหมด มากกว่า 800 ตัว เชื่อมต่อเข้าสู่ระบบ เครือข่ายหลักของมหาวิทยาลัย โดยมีการกำหนดจุดติดตั้งโทรทัศน์วงจรปิดเพื่อให้เป็นไปตามประกาศ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต เรื่อง นโยบายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลกรณีภาพจากกล้องวงจรปิด (CCTV) ตามกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ.2562 โดยศูนย์การศึกษาลำปางได้มีการติดตั้งกล้องวงจรปิดภายในพื้นที่ของศูนย์การศึกษาทั้งหมด จำนวน 154 ตัว
การออกแบบเพื่อคนทุกวัย
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้ปรับปรุงทางเดินและพื้นที่ใช้งานให้เป็นไปตามหลัก Universal Design เพื่อให้ทุกคนสามารถสัญจรได้อย่างปลอดภัยและเท่าเทียม ไม่ว่าจะเป็นนักเรียน เด็กเล็ก ผู้ใหญ่ หรือผู้สูงอายุ พื้นที่ทางเดินได้รับการออกแบบให้มี ทางลาดความชันต่ำ พื้นกันลื่น และหลังคาคลุม เพื่อป้องกันแดดและฝน โดยเฉพาะในพื้นที่เชื่อมต่ออาคารเรียนและศูนย์บริการที่มีการใช้งานต่อเนื่อง การออกแบบนี้รองรับผู้ใช้ที่มีความหลากหลายทางกายภาพและช่วงวัย เช่น
- นักเรียนของโรงเรียนสาธิตละอออุทิศ ที่สามารถเดินเท้าได้อย่างปลอดภัยในเขตปลอดรถ โดยมีทางเท้าแยกชัดเจนและเจ้าหน้าที่ดูแลช่วงเวลาเข้า–ออกเรียน
- นักศึกษาและบุคลากร ที่ใช้พื้นที่ร่วมกันกับผู้มาเยือนจากภายนอก เช่น ผู้สูงอายุ หรือประชาชนทั่วไป ที่เข้ามาร่วมกิจกรรมหรือใช้บริการอาคารของมหาวิทยาลัย สามารถใช้ทางลาด ทางเดินร่มรื่น และพื้นที่พักได้อย่างสะดวกเท่าเทียม
- ผู้พิการและผู้ใช้รถเข็น สามารถเข้าถึงทางเดิน ลิฟต์ ห้องน้ำ และศูนย์บริการต่าง ๆ ได้โดยไม่มีสิ่งกีดขวาง ตามแนวทาง Universal Design https://www.dusit.ac.th/home/universal-design
มหาวิทยาลัยยังได้พัฒนา สิ่งอำนวยความสะดวกสาธารณะให้ได้มาตรฐานความเท่าเทียม เช่น การออกแบบห้องน้ำให้รองรับทุกเพศทุกวัยและผู้พิการ ซึ่งได้รับการประเมินจากสำนักเขตดุสิตในปี 2567 ว่าเป็นห้องน้ำที่มีสุขลักษณะและระบบการเข้าถึงที่ดีเยี่ยม ภายใต้โครงการประกวด “สุดยอดห้องน้ำ กทม.” โดยความร่วมมือระหว่าง มหาวิทยาลัย สำนักเขตดุสิต และรัฐสภา
แนวทางทั้งหมดนี้ตอกย้ำบทบาทของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตในฐานะ “มหาวิทยาลัยเพื่อทุกคน (University for All)” ที่ให้ความสำคัญกับ ความเท่าเทียม ความปลอดภัย และศักดิ์ศรีของผู้ใช้พื้นที่ทุกกลุ่ม ผ่านการออกแบบที่เปิดกว้างและเป็นมิตรกับมนุษย์อย่างแท้จริง
การบริหารจัดการและการตรวจสอบมาตรฐาน (กิจกรรมปี 2567)
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตดำเนินการตรวจสอบและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเพื่อความปลอดภัยอย่างต่อเนื่อง ทั้งในส่วนของอาคาร สภาพแวดล้อม และระบบทางเดินเท้า โดยมีการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอก เพื่อให้การใช้พื้นที่ภายในมหาวิทยาลัยเป็นไปตามมาตรฐานความปลอดภัยและเป็นมิตรต่อผู้ใช้ทุกกลุ่ม
การตรวจสอบและประเมินมาตรฐานอาคารและพื้นที่โดยรอบ
ศูนย์วิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้รับการตรวจสอบสภาพอาคารจากกรมโยธาธิการและผังเมือง ครอบคลุมอาคารเฉลิมพระเกียรติ 50 พรรษา มหาวชิราลงกรณ ซึ่งจัดเป็นอาคารขนาดใหญ่พิเศษ และ อาคารที่พักศูนย์วิทยาศาสตร์ ซึ่งจัดเป็นอาคารชุดตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร การตรวจสอบดังกล่าวครอบคลุมทั้ง ความมั่นคงของโครงสร้าง ระบบไฟฟ้า ระบบป้องกันอัคคีภัย ทางหนีไฟ และสภาพภูมิทัศน์โดยรอบอาคาร ซึ่งรวมถึงทางเดินเชื่อมอาคารและพื้นที่จอดรถ เพื่อให้แน่ใจว่า ทางสัญจรและพื้นที่เดินเท้าอยู่ในสภาพปลอดภัย เหมาะต่อการใช้งานของนักศึกษา บุคลากร และผู้มาเยือน
การเสริมสร้างความรู้และวัฒนธรรมความปลอดภัยจราจร
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตร่วมกับ สถานีตำรวจนครบาลสามเสน จัด “โครงการอบรมอาสาจราจร ประจำปีงบประมาณ 2567” เพื่อเสริมสมรรถนะของเจ้าหน้าที่และบุคลากรให้สามารถอำนวยการจราจรและดูแลความปลอดภัยบนทางเท้าและจุดข้ามถนนภายในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โครงการนี้มุ่งลดอุบัติเหตุและสร้าง “วัฒนธรรมการเดินเท้าอย่างปลอดภัย” ในพื้นที่มหาวิทยาลัย โดยเฉพาะบริเวณหน้าโรงเรียนสาธิตละอออุทิศและอาคารเรียนหลัก ซึ่งมีการสัญจรของนักเรียนและนักศึกษาจำนวนมากในช่วงเวลาเร่งด่วน
การตรวจรับงานก่อสร้างและปรับปรุงภูมิทัศน์เพื่อความปลอดภัย
มหาวิทยาลัยสวนดุสิต วิทยาเขตสุพรรณบุรี ได้จัดการประชุมตรวจรับงานภายใต้โครงการ “ปรับปรุงภูมิทัศน์และพื้นที่โดยรอบศูนย์การเรียนรู้ SDU Library” เพื่อมุ่งพัฒนาทางเดินเท้า ทางเชื่อมอาคาร และพื้นที่สีเขียวให้ร่มรื่น ปลอดภัย และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม รองรับการเดินเท้าของนักศึกษาและบุคลากรในชีวิตประจำวัน https://www.dusit.ac.th/home/2024/1236090.html
มหาวิทยาลัยยังได้ดำเนิน “โครงการทาสีตีเส้นจราจรภายในพื้นที่ตั้งแต่ประตู 1 ถึงด้านหลังอาคารเรียน 11” เพื่อจัดระเบียบเส้นทางสัญจรและเพิ่มความปลอดภัยของผู้ใช้ทางเดินเท้าและยานพาหนะ
โดยเป็นส่วนหนึ่งของการดูแลบำรุงรักษาพื้นผิวถนน ทางเท้า และพื้นที่รอบอาคารให้มีมาตรฐานความปลอดภัยต่อเนื่อง
บทสรุป มหาวิทยาลัยสวนดุสิต: มหาวิทยาลัยที่เป็นมิตรต่อคนเดินเท้า
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตยืนหยัดในแนวทาง “Pedestrian First” และ “Green & Clean University” โดยบูรณาการการออกแบบทางกายภาพ มาตรฐานความปลอดภัย และความเท่าเทียมของผู้ใช้พื้นที่ทุกกลุ่ม เข้าไว้ในระบบบริหารจัดการสิ่งแวดล้อม พลังงาน และทรัพยากรของมหาวิทยาลัย การดำเนินงานในปี 2567 แสดงให้เห็นถึงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานอย่างรอบด้าน ทั้งในด้านการตรวจสอบและรับรองความปลอดภัยของอาคารและทางเดินเท้า โดย กรมโยธาธิการและผังเมือง การอบรมอาสาจราจรและเจ้าหน้าที่ดูแลพื้นที่สัญจร ร่วมกับ สถานีตำรวจนครบาลสามเสน การปรับปรุงภูมิทัศน์และตีเส้นจราจรภายในพื้นที่ เพื่อจัดระเบียบทางสัญจรและยกระดับความปลอดภัย การติดตั้งระบบไฟส่องสว่างและ CCTV มากกว่า 800 จุด ครอบคลุมทุกพื้นที่
การขับเคลื่อนเหล่านี้ดำเนินงานโดย “กองอาคารและสถานที่” ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักของส่วนกลางในการกำกับ ตรวจสอบ และสนับสนุนการพัฒนาด้านความปลอดภัย โดยประสานงานกับส่วนงานอาคาร สถานที่ของศูนย์วิทยาศาสตร์ วิทยาเขต และศูนย์การศึกษาทุกแห่ง เพื่อให้มาตรฐานเดียวกันครอบคลุมทั้งมหาวิทยาลัย
แนวทางดังกล่าวไม่เพียงสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยและเป็นมิตรต่อคนเดินเท้า แต่ยังสะท้อนวิสัยทัศน์ของสวนดุสิตในฐานะ “University for All” ที่ยึดคนเป็นศูนย์กลางของการออกแบบและพัฒนา เพื่อให้ “ทุกก้าวในสวนดุสิต คือ ก้าวแห่งความปลอดภัย ความเท่าเทียม และความยั่งยืน”