การรักษาและขยายระบบนิเวศที่มีอยู่และความหลากหลายทางชีวภาพของมหาวิทยาลัยสวนดุสิต

ในปี 2566 มหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นอย่างเป็นรูปธรรมในการอนุรักษ์และขยายความหลากหลายทางชีวภาพของระบบนิเวศ ผ่านการดำเนินงานโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) โดยมีการดำเนินการอย่างเป็นระบบในวิทยาเขต และศูนย์การศึกษา จุดเด่นของการดำเนินงาน คือการบูรณาการงานอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพเข้ากับพันธกิจด้านการศึกษาผ่านเครือข่ายโรงเรียนสาธิตละอออุทิศ ซึ่งได้ดำเนินโครงการสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนอย่างเป็นระบบ มีการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณที่ชัดเจน ดังนี้

1) กรุงเทพมหานคร: สำรวจและจัดทำฐานข้อมูลพรรณไม้ 35 ชนิด
(ที่ https://rspg.dusit.ac.th/66/botanical-garden-bkk/)

2) วิทยาเขตสุพรรณบุรี: จัดทำฐานข้อมูลพรรณไม้ 8 ชนิด รวม 15 ต้น เน้นการอนุรักษ์พันธุ์ไม้ดอกพื้นเมือง (ที่มา https://rspg.dusit.ac.th/66/botanical-garden-suphanburi/)

3) ศูนย์การศึกษานครนายก: บันทึกข้อมูลพรรณไม้ 10 ชนิด จำนวน 20 ต้น มุ่งเน้นการอนุรักษ์พันธุ์ไม้ผลท้องถิ่น (ที่มา https://rspg.dusit.ac.th/66/botanical-garden-nakhonnayok/)

วิทยาเขตลำปาง: ดำเนินการอย่างเป็นระบบใน 4 โซนพื้นที่ศึกษา พบพรรณไม้ 66 ชนิด จำนวน 634 ต้น (ที่มา https://rspg.dusit.ac.th/66/botanical-garden-lampang/)

กระบวนการดำเนินงานในภาพรวม มีความโดดเด่นด้านความเป็นระบบและความยั่งยืน ประกอบด้วย:
1) การพัฒนาศักยภาพบุคลากรผ่านการอบรมหลักสูตร 5 องค์ประกอบงานสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียน
2) การสำรวจและจัดทำฐานข้อมูลพรรณไม้ตามหลักวิชาการ
3) การพัฒนาระบบป้ายชื่อและฐานข้อมูลดิจิทัล
4) การศึกษาและบันทึกข้อมูลทางพฤกษศาสตร์อย่างละเอียด
5) การเก็บรักษาตัวอย่างพืชตามหลักอนุกรมวิธาน
6) การบูรณาการองค์ความรู้สู่หลักสูตรการเรียนการสอน

นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยยังได้พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านดิจิทัลเพื่อสนับสนุนการอนุรักษ์ ผ่านการพัฒนาเว็บไซต์และฐานข้อมูลพันธุกรรมพืชในโครงการ อพ.สธ.-มสด. (ที่มา https://rspg.dusit.ac.th/66/database-plant/)

จากการวิเคราะห์ การดำเนินงานของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตแสดงให้เห็นถึงแนวปฏิบัติที่ดี (Best Practice) ในการอนุรักษ์และขยายความหลากหลายทางชีวภาพในสถาบันการศึกษา โดยมีจุดเด่นในการบูรณาการการอนุรักษ์เข้ากับพันธกิจหลักของมหาวิทยาลัย การสร้างการมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วน และการพัฒนาระบบฐานข้อมูลที่เป็นระบบและยั่งยืน ซึ่งสามารถเป็นต้นแบบให้กับสถาบันการศึกษาอื่นๆ ในการดำเนินงานด้านการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพต่อไป