มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ศูนย์การศึกษา ตรัง ได้ส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้เชิงปฏิบัติ (experiential learning) ควบคู่กับการสร้างองค์ความรู้ด้านสิ่งแวดล้อมและการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะระบบนิเวศทางทะเลและชายฝั่ง ซึ่งเป็นพื้นที่สำคัญของจังหวัดตรังและภาคใต้ตอนล่างของประเทศไทย การบูรณาการการเรียนการสอนเข้ากับการวิจัยของนักศึกษาเป็นแนวทางสำคัญที่มหาวิทยาลัยดำเนินมาอย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างผลลัพธ์ที่เป็นรูปธรรมต่อชุมชนและระบบนิเวศ
ในปี พ.ศ. 2567 นักศึกษาและคณาจารย์จากสาขาวิชาเทคโนโลยีการประกอบอาหารและการบริการ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ศูนย์การศึกษา ตรัง ได้รับคัดเลือกให้นำเสนอผลงานในการประชุมทางวิชาการระดับชาติด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ครั้งที่ 9 (The 9th National Undergraduate Conference on Humanities and Social Sciences) จัดโดย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ร่วมกับสมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทย ภายใต้หัวข้อ “สังคมที่ขับเคลื่อนด้วยข้อมูล: นัยยะสำคัญต่อการศึกษาระดับปริญญาตรีด้านมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ (Data-Driven Societies: Significant Implications for Undergraduate Studies in Humanities and Social Sciences)”
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ได้กำหนดให้การประชุมครั้งนี้เป็นเวทีสำคัญในการส่งเสริมการวิจัยเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน (sustainable development) และเป็นส่วนหนึ่งของการสร้าง “สังคมแห่งองค์ความรู้” ที่นักศึกษาสามารถนำข้อมูลจริงและการเรียนรู้ภาคสนามมาใช้ในการพัฒนาแนวทางแก้ไขปัญหาชุมชน โดยนักศึกษาและคณาจารย์จากมหาวิทยาลัยสวนดุสิตได้เข้าร่วมนำเสนอผลงานในสองหัวข้อ ได้แก่
- แนวทางการจัดการขยะในเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม จังหวัดตรัง — ผลงานของนายกันตธร กาเหย็ม และคณะ
- แนวทางการอนุรักษ์ทรัพยากรและการปลูกป่าชายเลนบนพื้นฐานแนวคิดของศูนย์บริหารจัดการทรัพยากรป่าชายเลน จังหวัดตรัง — ผลงานของนางสาวณัฏฐชา แหละเหย็บและคณะ
ทั้งสองหัวข้อเป็นผลงานที่เกิดจากการเรียนรู้เชิงปฏิบัติในรายวิชา “พลเมืองไทยและพลเมืองโลก (Civic Education in the 21st Century)” ซึ่งมุ่งเน้นให้นักศึกษาเข้าใจบทบาทของตนในฐานะ “พลเมืองแห่งความยั่งยืน” ที่มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศชายฝั่ง นักศึกษาได้ลงพื้นที่ศึกษา ณ อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม และ สำนักงานทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งที่ 7 เพื่อเก็บข้อมูลและวิเคราะห์กระบวนการจัดการขยะ การปลูกป่าชายเลน และการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพในระบบนิเวศชายฝั่ง
ผลลัพธ์ของโครงการนี้มีความสำคัญในหลายมิติ ได้แก่
- ด้านสิ่งแวดล้อม (Environmental Impact): งานวิจัยที่จัดทำโดยนักศึกษาช่วยรวบรวมข้อมูลการจัดการขยะทะเลและการฟื้นฟูป่าชายเลนในพื้นที่จริง ซึ่งสามารถนำมาใช้เป็นฐานข้อมูลเพื่อการวางแผนอนุรักษ์ระบบนิเวศทางทะเลของหน่วยงานท้องถิ่น
- ด้านการเรียนรู้และวิชาการ (Educational Impact): นักศึกษาได้พัฒนาทักษะการวิจัย การคิดเชิงระบบ (systems thinking) และความเข้าใจเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติในระบบนิเวศชายฝั่ง
- ด้านการมีส่วนร่วมของชุมชน (Community Engagement): การดำเนินงานร่วมกับหน่วยงานภาครัฐ เช่น สำนักงานทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งที่ 7 และอุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม เป็นตัวอย่างของการเชื่อมโยงความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัย ชุมชน และภาครัฐ เพื่อเป้าหมายการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติอย่างยั่งยืน
การนำเสนอผลงานดังกล่าวจึงไม่เพียงเป็นกิจกรรมวิชาการระดับชาติเท่านั้น แต่ยังเป็นการขับเคลื่อนบทบาทของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตในฐานะสถาบันที่ดำเนิน “งานโดยตรงเพื่อการรักษาและขยายระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ (Direct Work to Maintain and Extend Ecosystems and Biodiversity)” อย่างแท้จริง ผ่านการบูรณาการการเรียนรู้ การวิจัย และการบริการวิชาการในพื้นที่ชายฝั่งที่กำลังเผชิญภัยคุกคามทางสิ่งแวดล้อม