ในปี พ.ศ. 2567 มหาวิทยาลัยสวนดุสิตให้ความสำคัญกับการเป็น “มหาวิทยาลัยเพื่อชุมชน” (University for Community) โดยมุ่งส่งเสริมการเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ ศิลปะ และวัฒนธรรมในหลากหลายมิติ ทั้งในบริบทของการเป็นเจ้าของพื้นที่ของมหาวิทยาลัย (พื้นที่มหาวิทยาลัย วิทยาเขต และศูนย์การศึกษาต่าง ๆ) และในบริบทของการเชื่อมโยงและสนับสนุนพื้นที่ชุมชนโดยรอบ ผ่านความร่วมมือกับหน่วยงานท้องถิ่นและองค์กรภาคีในพื้นที่มหาวิทยาลัยได้ดำเนินการเปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึง อาคารเรียน อาคารประวัติศาสตร์ อนุสาวรีย์ และพื้นที่มรดกทางธรรมชาติที่มีคุณค่าทางศิลปวัฒนธรรม ได้อย่างเท่าเทียมและทั่วถึง เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ การมีส่วนร่วมของชุมชน และการอนุรักษ์คุณค่าทางศิลปวัฒนธรรมให้คงอยู่ร่วมกับสังคมอย่างยั่งยืนการดำเนินงานดังกล่าวสะท้อนบทบาทของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตในการเป็น “พื้นที่เปิดแห่งการเรียนรู้” ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ (Public Access to Buildings and Heritage Areas) ตามเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน SDG 11: Sustainable Cities and Communities ซึ่งมุ่งสร้างเมืองและชุมชนที่ปลอดภัย ครอบคลุม และมีความยั่งยืนทางวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม
สวนดุสิตจากอดีตสู่ปัจจุบัน แหล่งเรียนรู้แห่งศิลปะ วัฒนธรรม และภูมิปัญญาไทย
(Suan Dusit University – A Living Heritage of Thai Education and Culture)
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตมีประวัติความเป็นมายาวนานกว่าเก้าทศวรรษ เริ่มต้นเมื่อปี พ.ศ. 2477 ในนาม “โรงเรียนมัธยมวิสามัญการเรือน” สังกัดกองอาชีวศึกษา กรมวิชาการ กระทรวงธรรมการ (กระทรวงศึกษาธิการในปัจจุบัน) ตั้งอยู่ที่วังกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ เพื่อฝึกอบรมสตรีด้านการบ้านการเรือนและวิชาครู ถือเป็น โรงเรียนการเรือนแห่งแรกของประเทศไทย ต่อมาได้ย้ายมายังวังจันทรเกษมในปี พ.ศ. 2480 และในปี พ.ศ. 2484 ย้ายสู่พื้นที่ปัจจุบันบริเวณสวนสุนันทา พร้อมเปลี่ยนชื่อเป็น “โรงเรียนการเรือนพระนคร” อันเป็นจุดกำเนิดของ
อัตลักษณ์ด้าน ศิลปะ วัฒนธรรม และภูมิปัญญาโดยเฉพาะด้านอาหาร ที่สืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน
ปี พ.ศ. 2499 โรงเรียนการเรือนพระนครได้เปิดสอนหลักสูตร ประกาศนียบัตรวิชาการศึกษา (ป.กศ.) คหศาสตร์ เป็นแห่งแรกของประเทศ และต่อมาได้รับการยกฐานะเป็น “วิทยาลัยครูสวนดุสิต” ในปี พ.ศ. 2504 เพื่อผลิตครูคุณภาพให้แก่สังคมไทย
ในช่วงปี พ.ศ. 2518–2534 วิทยาลัยครูสวนดุสิตได้ขยายหลักสูตรและจัดตั้ง โรงเรียนสาธิตละอออุทิศ เป็นแหล่งฝึกประสบการณ์การสอนระดับปฐมวัย ซึ่งต่อมาได้กลายเป็นหนึ่งในอัตลักษณ์สำคัญของสวนดุสิต
ต่อมาในปี พ.ศ. 2535 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 พระราชทานชื่อ “สถาบันราชภัฏ” และในปี พ.ศ. 2538 สถาบันได้เปลี่ยนชื่อเป็น “สถาบันราชภัฏสวนดุสิต” เพื่อขยายการจัดการศึกษาครอบคลุมระดับอนุปริญญา–ปริญญาเอก พร้อมจัดตั้งศูนย์การศึกษาหลายแห่งทั่วประเทศ
ปี พ.ศ. 2547 ได้รับการยกฐานะเป็น “มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต” และต่อมาในปี พ.ศ. 2558 ได้เปลี่ยนสถานะเป็น “มหาวิทยาลัยสวนดุสิต” ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยสวนดุสิต พ.ศ. 2558 มีฐานะเป็นหน่วยงานในกำกับของรัฐที่บริหารจัดการอย่างอิสระ
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตในปัจจุบัน จึงเป็นสถาบันแห่งการเรียนรู้ที่ผสมผสาน มรดกทางศิลปวัฒนธรรมเข้ากับนวัตกรรมการศึกษา อย่างกลมกลืน เพื่อขับเคลื่อนสังคมไทยสู่ความยั่งยืนตามเจตนารมณ์ของ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDG 11)
ข้อมูลเพิ่มเติม
https://ebooks-viewer.dusit.ac.th/viewer/1208810912110511350102568877112117786581669911811949656161/1/2/0/viewer.html?url=%0D%0Ahttps%3A%2F%2Febooks-viewer.dusit.ac.th%2Fviewer%2F1208810912110511350102568877112117786581669911811949656161%2F1%2F2%2F0%2Fviewer.html
ทุกพื้นที่ของสวนดุสิต คือ “แหล่งเรียนรู้ที่มีชีวิต” ที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมไทยผ่านสิ่งปลูกสร้าง ภูมิทัศน์ และอัตลักษณ์ที่สืบทอดจากอดีตสู่ปัจจุบัน
กว่าจะมาเป็นสวนดุสิตในทุกวันนี้ พื้นที่เคยเป็นส่วนหนึ่งของ พระราชวังสวนดุสิต ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) โปรดให้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2442 ณ ทุ่งส้มป่อย ทางเหนือของกรุงเทพฯ เพื่อใช้เป็นพระราชอุทยานพักผ่อนพระราชอิริยาบถ โดยมีการจัดวางผังและตกแต่งสวนตามแบบตะวันตก ผสมผสานกับศิลปะไทยอย่างงดงาม
ต่อมา พระองค์โปรดให้สร้าง “สวนสุนันทา” ขึ้นในปี พ.ศ. 2451 ภายในเขตพระราชวังดุสิต เพื่อเป็นที่ประทับของพระมเหสีและพระราชวงศ์ฝ่ายใน บนพื้นที่กว่า 112 ไร่ รายล้อมด้วยตำหนักน้อยใหญ่ในสถาปัตยกรรมแบบอิตาเลียนเรอเนซองส์ ท่ามกลางสวนดอกไม้และสระน้ำร่มรื่น
ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พื้นที่สวนสุนันทาถูกโอนให้กระทรวงธรรมการเพื่อจัดตั้งสถานศึกษาของชาติ และได้กลายเป็นที่ตั้งของ โรงเรียนการเรือนพระนคร – วิทยาลัยครูสวนดุสิต – มหาวิทยาลัยสวนดุสิต สืบเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน
ข้อมูลเพิ่มเติม
พื้นที่แห่งนี้ของสวนดุสิต เปิดกว้างให้ทุกคนสามารถเข้ามาศึกษา สัมผัส และเรียนรู้คุณค่าทางศิลปวัฒนธรรมได้อย่างเท่าเทียม สะท้อนเจตนารมณ์ในการเป็น “มหาวิทยาลัยเพื่อชุมชน”
กำแพงของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตด้านประตู4 เป็นกำแพงเก่าแก่โบราณมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ก่อด้วยอิฐมอญถือปูนแข็งแรงคงทนผ่านระยะเวลาร่วมร้อยปี กำแพงดังกล่าวสร้างต่อขยายจากพระราชวังดุสิต เพื่อครอบคลุมอาณาบริเวณของวังสวนสุนันทา จรดแนวถนนราชวิถีหรือถนนซางฮี้เก่า เลาะไปจนถึงถนนสามเสน และถนนอู่ทองในปัจจุบัน เมื่อเวลาผ่านไปก็ได้ทำการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงไปตามสมัยให้มีความยังสวยงามดังเดิม สีชมพูเข้มที่ใช้ทาบนกำแพงนั้น มีที่มาจากสีวันพระราชสมภพ(วันอังคาร)รายละเอียดของกำแพงรับแนวคิดอิทธิพลศิลปะตะวันตกแบบคลาสสิค ระหว่างช่องของกำแพงด้านบนมีการประดับลายปูนปั้นรูปดอกไม้ซึ่งเป็นการแสดงความประสงค์ของผู้สร้างให้บรรยากาศภายในเป็นสวนที่รื่นรมย์ จากเอกสารเก่าเท่าที่ค้นคว้ามาพบว่าดอกไม้ที่เป็นลายปูนปั้นคือดอกพุดตานซึ่งมีพัฒนาการคลี่คลายเป็นแบบตะวันตก นับเป็นกำแพงที่ทรงคุณค่ายิ่งนักประดุจเหมือนจะบ่งบอกถึงความมั่นคงของมหาวิทยาลัยสืบไป
ข้อมูลจาก_สหวิทยาการการท่องเที่ยวสวนดุสิต โรงเรียนการท่องเที่ยวและการบริการสวนดุสิต
ข้อมูลเพิ่มเติม
ข้อมูลเพิ่มเติม
B8%A7%E0%B8%99%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B9%81/
ข้อมูลเพิ่มเติม
มหาวิทยาลัยสวนดุสิตยังได้ขยายบทบาทจากการเป็นแหล่งมรดกทางวัฒนธรรมภายในพื้นที่ สู่การทำงานร่วมกับ ชุมชนในพื้นที่ตั้งมหาวิทยาลัย เพื่อสืบสานและอนุรักษ์คุณค่าทางสถาปัตยกรรม ศิลปะ และภูมิปัญญาท้องถิ่น ผ่านโครงการบริการวิชาการ การเรียนรู้ร่วมกับชุมชน และกิจกรรมสร้างสรรค์ในพื้นที่สาธารณะ
ส่งเสริมชุมชนโดยรอบ อนุรักษ์ และสืบสานคุณค่าทางสถาปัตยกรรม ศิลปะ และภูมิปัญญาท้องถิ่น
ด้วยพลังแห่งความรู้ ความเชี่ยวชาญของสวนดุสิต
การร่วมสืบสานมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร ร่วมกับทางสำนักงานเขตดุสิต
บทบาทดังกล่าวสะท้อนแนวทาง “มหาวิทยาลัยเพื่อชุมชน” ที่มิได้เข้าไปแทนที่ชุมชน แต่เป็นพลังสนับสนุนให้ชุมชนสามารถรักษา อนุรักษ์ และต่อยอดมรดกทางวัฒนธรรมของตนเองได้อย่างยั่งยืน
สอดคล้องกับเจตนารมณ์ของ SDG 11: Sustainable Cities and Communities – Strengthen efforts to protect and safeguard the world’s cultural and natural heritage โดยมีการดำเนินกิจกรรมที่ส่งเสริมการขับเคลื่อนดังกล่าว ไม่ว่าจะเป็นการที่สถาบันวิจัยและพัฒนา ของมหาวิทยาลัยสวนดุสิตจัดประชุมหารือความร่วมมือในการพัฒนาคลองสามเสน และแนวริมคลองผดุงกรุงเกษมให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมร่วมกับสำนักงานเขตดุสิต https://www.dusit.ac.th/home/2024/1224349.html การจัดการเรียนการสอนในโครงการบัณฑิตพันธุ์ใหม่ฯ หลักสูตรการออกแบบการท่องเที่ยวนอสทัลเจียกับการจัดการท่องเที่ยวสีเขียว (Nostalgia Tourism Designed and Green Tourism management) ที่มีการเชื่อมโยงหัวข้อ “กฎหมายและระเบียบการพัฒนาอาคารเก่าเพื่อการท่องเที่ยวนอสทัลเจีย” และ “Case Study: Social Enterprise กับการพัฒนาอาคารเก่าเพื่อการท่องเที่ยวนอสทัลเจีย” โดยมีผู้เชี่ยวชาญจากกองนิติการ กรมศิลปากร มาให้ความรู้ โดยใช้กรณีศึกษาจากพื้นที่มหาวิทยาลัยสวนดุสิต พื้นที่เขตบางรัก และพื้นที่เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร https://www.dusit.ac.th/home/2024/1324635.html
อีกทั้ง ยังได้มีการจัดโครงการวาปีบุษบากรวิชาการ โดยได้รับพระบรมราชานุญาต ปีที่ 12 เรื่อง “เฉลิมราชย์ 72 มหาวชิราลงกรณ จากวังหน้าถึงวังหลวง” ดำเนินการโดยหลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาสหวิทยาการการท่องเที่ยว โรงเรียนการท่องเที่ยวและการบริการ มหาวิทยาลัยสวนดุสิต เพื่อมุ่งหวังให้เกิดการเผยแพร่องค์ความรู้ด้านภูมิศาสตร์ โบราณคดี ประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมทางการท่องเที่ยว นำไปสู่สังคมอุดมปัญญาแห่งการเรียนรู้
โดยตลอดปี 2567 มีการเปิดพื้นที่ให้บุคคลทั่วไปเข้าเยี่ยมชมตลอดปี โดยเฉพาะในช่วงมีการจัดงานสำคัญประจำปี เช่น การจัดพิธีซ้อมใหญ่งานพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประจำปี 2567 https://www.dusit.ac.th/home/2024/1341717.html และมีการให้การต้อนรับคณะศึกษาดูงานจากแหล่งต่างๆ และเปิดพื้นที่อาคารเก่าให้เยี่ยมชม อาทิเช่น ให้การต้อนรับคณะศึกษาดูงานจาก The Ministry of Higher Education, Science and Culture (MHESC) ประเทศสาธารณรัฐติมอร์-เลสเต https://www.dusit.ac.th/home/2024/1352381.html
อีกทั้งมหาวิทยาลัยยังมีการใช้พื้นที่บริเวณอาคารเยาวภาเป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้ การพักผ่อนหย่อนใจ และการทำกิจกรรมต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มผู้ปกครองและนักเรียน โรงเรียนละอออุทิศ โดยมีการเปิดเป็นตลาดเช้าละอออุทิศ ที่นั่งเล่น ใต้อาคารเยาวภา เพื่อให้บริการอาหาร อาหารว่าง เครื่องดื่ม เป็นต้น https://www.dusit.ac.th/home/2024/1235396.html